Nurse Academy

Extravasatie is een ongewenste toediening van vloeistof buiten het bloedvat. Bij extravasatie wordt vaak gedacht aan een complicatie bij de toediening van chemotherapie, maar alle vloeistoffen die intraveneus worden toegediend kunnen extravaseren. Bij de toediening van chemotherapie kan dit echter ernstige gevolgen hebben. Voor iedere hulpverlener die betrokken is bij het toedienen van intraveneuze cytostatica is kennis van deze ernstige complicatie een must. Deze kennis richt zich niet alleen op het herkennen en behandelen van een extravasatie maar ook op de maatregelen die genomen dienen te worden om het risico van een extravasatie zo klein mogelijk te maken.

Verpleegkundigen en verzorgenden meten dagelijks pijn bij diverse groepen patiënten, jong en oud. Pijnmeting blijft niet alleen beperkt tot de bekende groep postoperatieve patiënten met acute pijn, maar wordt in toenemende mate ook uitgevoerd bij patiënten met chronische pijn, zoals patiënten met een oncologische of neurologische aandoening. De pijnmeting wordt meestal gedaan met behulp van de Numeric Rating Scale (NRS). Voor jonge (preverbale) kinderen is de NRS geen optie. Daarom zijn er de afgelopen jaren observatieschalen ontwikkeld voor kinderen in diverse leeftijdscategorieën; bekend zijn de FLACC en de COMFORT. Zijn deze schalen ook toe te passen bij volwassen patiënten met verbale beperkingen, zoals oudere demente patiënten of patiënten met een neurologische aandoening? Of zijn voor hen andere schalen beschikbaar? En zijn deze schalen getest, valide en betrouwbaar gebleken? In dit artikel wordt beschreven hoe Emma, Sophie en Lars antwoord hebben gezocht op deze vragen.

‘Kan mevrouw J al van de beademing af?’ Tijdens de ochtendkoffie wordt deze vraag gesteld. De intensivist die net op de afdeling is, opent het dossier van de patiënt. We bekijken de laatste labuitslagen en de vitale gegevens van de afgelopen nacht. Vervolgens neemt hij de vragensteller mee naar het bed van mevrouw J. ‘Neem nog maar even een bloedgas af en bel me over een half uurtje,’ zegt hij, ‘ik ben benieuwd naar de pH, de pCO2 en de base excess.’

Sinds een aantal jaren is het gebruik van de automatische externe defibrillator (AED) bij het uitvoeren van basic life support (BLS) in opmars. Totdat een specialistisch reanimatieteam arriveert, wordt er met behulp van de AED voor gezorgd dat er, indien nodig, een schok kan worden toegediend om het hartritme te corrigeren. Vanaf het moment dat het specialistisch reanimatieteam aanwezig is, wordt gestart met de advanced life support (ALS). Met behulp van twee scenario’s (shock en no-shock scenario) wordt door middel van toediening van medicatie, eventueel defibrillatie en/of uitwendige pacing geprobeerd de circulatie te herstellen. Tijdens de ALS wordt gezocht naar de oorzaak van de circulatiestilstand om de patiënt zo snel mogelijk gericht te kunnen behandelen. Bij de hypothesevorming zijn de vier H’s en vier T's daarvoor en hulpmiddel. Hierbij zijn goede samenwerking, communicatie en evaluatie van groot belang.

Gezwellen (= tumoren) in de hersenen kunnen uitgaan van het hersenweefsel zelf of van omliggende structuren, zoals de hersenvliezen. Tumoren in de hersenen kunnen goed- of kwaadaardig zijn. Ook uitzaaiingen van kanker elders in het lichaam, zoals borstkanker of longkanker, kunnen zich in de hersenen nestelen. De meest voorkomende goedaardige hersentumor is het meningeoom, dat ontstaat vanuit de hersenvliezen. Een ander goedaardig gezwel is de hypofysetumor, uitgaande van de hypofyse, een klein, hormoonproducerend orgaan midden in het hoofd, achter de ogen. Deze tumoren zijn over het algemeen operatief goed te verwijderen. Kwaadaardige hersentumoren gaan uit van het gliaweefsel van de hersenen en worden daarom gliomen genoemd. De incidentie van deze primaire tumoren is 5-7 per 100.000. In dit artikel wordt ingegaan op de kwaadaardige tumoren. Hersentumoren die bij kinderen (tot ca. 15 jaar) ontstaan, vormen een bijzondere categorie, zowel wat betreft hun aard als behandeling en worden daarom hier verder buiten beschouwing gelaten.

De nieren zijn belangrijk voor een optimaal functioneren van het lichaam. De verwerking van afvalstoffen is een van de belangrijkste taken. Verdere ondersteuning leveren de nieren door de aanmaak van erytropoëtine dat cruciaal is voor de aanmaak van erytrocyten in het beenmerg. De nieren zijn belangrijke organen voor de bothuishouding omdat ze de calciumfosfaatbalans reguleren. Tevens hebben de nieren een grote rol bij het instant houden van de bloeddruk, het zuur-basenevenwicht en de vochtbalans. Wat gebeurt er als de nieren falen? Dan kan met behulp van medicatie een deel van die functie worden overgenomen. Medicatie kan echter ook nierfalen veroorzaken. Een relatie die goede en minder goede kanten kent en uiteindelijk ook niet voldoende blijkt te zijn wanneer nierfunctievervangende therapie noodzakelijk is.