Metabolisatie van geneesmiddelen als oorzaak van bijwerkingen
Bijwerkingen leiden tot schade en dienen daarom te worden voorkomen. Om bijwerkingen te kunnen voorkomen, moet je eerst weten hoe ze ontstaan. De metabolisatie van geneesmiddelen kan bijwerkingen veroorzaken door de vorming van schadelijke metabolieten. Deze metabolieten kunnen stabiel of reactief zijn. Stabiele metabolieten kunnen schadelijk zijn doordat ze een ander farmacologisch profiel hebben. Reactieve metabolieten kunnen directe celschade veroorzaken of een antigeencomplex vormen, waardoor een immunologische reactie uitgelokt wordt. Reactieve geneesmiddelenmetabolieten kunnen zeldzame maar ernstige bijwerkingen veroorzaken. Bepaalde molecuulstructuren zijn in verband gebracht met de vorming van reactieve metabolieten en dienen zo veel mogelijk vermeden te worden in geneesmiddelen. Als eenmaal de oorzaak van het ontstaan van de bijwerking is vastgesteld, kunnen interventies het ontstaan van de bijwerking verminderen. Hiertoe staat een aantal handvatten tot onze beschikking zoals aanpassing van de molecuulstructuur van het geneesmiddel, zodat de metabolisatie anders verloopt, of het voorkomen van de vorming van schadelijke geneesmiddelmetabolieten door fenoconversie.
Leerdoelen
Na het bestuderen van deze collectie:
- kent u de rol van metabolisatie in de ontwikkeling van bijwerkingen
- kent u mechanismen die ten grondslag liggen aan bijwerkingen
- kent u de relatie tussen het ontstaan van reactieve geneesmiddelmetabolieten en het ontstaan van ernstige bijwerkingen
- kunt u bijwerkingen in de praktijk (beter) herkennen, verklaren en verminderen/voorkomen