Nascholing voor en door zorgprofessionals

Fysiotherapie en ergotherapie bij geringe Parkinson? TIA of niet?

Bij chorea is er sprake van een ongewilde en vrijwel voortdurende en onvoorspelbare stroom van spiercontracties die soms schokkerig zijn en leiden tot iets wat lijkt op dans. De differentiële diagnose is breed. De chorea van Sydenham is de meest voorkomende oorzaak van chorea bij kinderen. De meest voorkomende genetische oorzaak bij kinderen is de autosomaal dominante aandoening benigne hereditaire chorea, bij volwassenen de autosomaal dominant overervende ziekte van Huntington. De meest voorkomende verworven oorzaken van chorea bij volwassenen zijn systemische lupus erythematodes, medicatie en een cerebrovasculair accident (CVA) in de (omgeving van de) nucleus subthalamicus. Antipsychotica zoals tiapride en pimozide en de dopaminedepletor tetrabenazine zijn alle middelen van eerste keuze, maar zijn niet altijd nodig.

De behandeling van de ziekte van Parkinson vraagt om meer dan alleen aandacht voor het beloop van de motorische symptomen. Onderbehandeling leidt niet alleen tot stijfheid, traagheid en tremor, maar ook tot apathie, somberheid, angst, en cognitieve traagheid. Dopaminerge overstimulatie kan niet alleen leiden tot dyskinesieën, maar kan ook neuropsychiatrische symptomen induceren, zoals impulscontrolestoornissen en psychose. De subtiele balans tussen te veel en te weinig dopaminerge suppletie verandert gedurende het beloop van de ziekte en wordt mede bepaald door de degeneratie van de andere neurotransmittersystemen, zoals serotonine, noradrenaline, en acetylcholine. Omdat neuropsychiatrische symptomen de kwaliteit van leven van de parkinsonpatiënt en diens omgeving sterk bepalen, is het van belang vertrouwd te zijn met de klinische dilemma’s bij de herkenning en behandeling van deze symptomen.

Anti-epileptica worden door neurologen veelvuldig voorgeschreven. De patiënt dient hierbij voorgelicht te worden over bijwerkingen die mogelijk optreden. Verondersteld wordt dan ook dat de voorschrijver bekend is met de meest voorkomende bijwerkingen. Het is echter niet geheel voorspelbaar wanneer en bij wie bijwerkingen zullen optreden.

Het is voor neuroloog en oogarts van belang van zowel neurologische als oftalmologische afwijkingen op de hoogte te zijn daar het onderscheid niet altijd eenvoudig is maar wel van belang voor therapeutische maatregelen. In het oog treden symptomen als gezichtsveldstoornissen, visusvermindering en stoornissen in het kleurenzien op. Bij stoornissen meer centraal in het zenuwstelsel vindt men geen visusvermindering, wel afname van roodwaarnemingen en vooral gezichtsveldstoornissen. Deze hebben een bepaald patroon dat anatomisch wordt bepaald, vooral bij stoornissen in de occipitale cortex komt gezichtsvelduitval voor die in zeldzame gevallen gemakkelijk met retinale stoornissen verward wordt.

Een gezonde 13-jarige jongen ziet sinds een week dubbel. Een dag tevoren heeft hij een steen tegen zijn hoofd gekregen. Hij is daarna niet bewusteloos geweest en heeft ook geen zichtbaar uitwendig letsel opgelopen. Nadien heeft hij gedurende enkele dagen hoofdpijn en tweemaal overgegeven.