Risicoanalyses zijn essentiële elementen van het veiligheidsmanagementsysteem, maar maken ze de patiëntenzorg ook veiliger?

Vanaf 2008 dienen de Nederlandse ziekenhuizen te beschikken over een veiligheidsmanagementsysteem (VMS). Belangrijke elementen van het VMS zijn veilig melden van incidenten, analyse van incidenten, prospectieve inventarisatie van risico’s en het ontwikkelen en implementeren van maatregelen die de patiëntenzorg veiliger maken. Er zijn echter wezenlijke vragen: verbeteren risicoanalyses de patiëntveiligheid? Welke analyses zijn essentieel voor een goed functionerend VMS? Hoe kunnen veranderingen in de patiëntveiligheid het best worden gemeten? Dit artikel geeft een overzicht van de meest gebruikte analysemethoden in de Nederlandse ziekenhuizen en van de belangrijkste onderzoeksresultaten en vragen. De huidige literatuur laat niet zien dat de acties gebaseerd op risicoanalyses leiden tot een veiligere patiëntenzorg. Er is geen consensus over hoe dit het best gemeten kan worden. Deze bevindingen moeten echter geen aanleiding zijn om de verdere implementatie van het VMS op te schorten, maar juist een stimulans om tegelijkertijd gedegen klinisch onderzoek te doen, met name in de risicovolle perioperatieve periode.
Leerdoelen
Na het bestuderen van deze collectie:
- weet u dat de huidige literatuur niet laat zien dat acties gebaseerd op risicoanalyses leiden tot een veiligere patiëntenzorg
- weet u dat er geen consensus is over hoe patiëntveiligheid het best gemeten kan worden
- weet u welke belangrijke vragen er nog zijn en hoe deze door onderzoek zouden kunnen worden beantwoord
- kent u de contouren van een onderzoeksagenda voor perioperatieve veiligheid