Anatomie en fysiologie van het evenwichtsorgaan en het vestibulaire netwerk
|
01 september 2019
Het evenwichtsorgaan detecteert hoofdbewegingen en oriëntatie van het hoofd ten opzichte van de zwaartekracht door middel van twee typen sensoren: de semicirculaire kanalen en de otolietorganen (sacculus en utriculus). De semicirculaire kanalen detecteren rotatiebewegingen van het hoofd. De vlakken waarin de kanalen liggen zijn voor het rechter en linker evenwichtsorgaan complementair aan elkaar; zo wordt elke beweging van het hoofd zowel links als rechts gesignaleerd. De utriculus en sacculus detecteren lineaire bewegingen in respectievelijk het horizontale en verticale vlak. Centrale projecties vanuit de vestibulaire kernen verklaren waarom er bij acuut eenzijdige uitval van het evenwichtsorgaan sprake is van vertigo, een nystagmus, een gestoorde vestibulo-oculaire reflex, lateropulsie, gangataxie en autonome verschijnselen. De arteria auditiva interna, meestal een aftakking van de arteria cerebelli inferior anterior (AICA), voorziet het evenwichtsorgaan en cochlea van bloed en er zijn nagenoeg geen collateralen.
Leerdoelen
Na het bestuderen van deze collectie:
- het evenwichtsorgaan detecteert hoofdbewegingen en oriëntatie van het hoofd ten opzichte van de zwaartekracht en is onmisbaar voor een goede ruimtelijke oriëntatie, controle van balans en beeldstabilisatie tijdens hoofdbewegingen
- de haarcellen in de ampulla van de semicirculaire kanalen en de haarcellen in de macula van de otolietorganen zijn verantwoordelijk voor het detecteren van bewegingen
- de semicirculaire kanalen detecteren rotatiebewegingen van het hoofd. De utriculus en sacculus detecteren lineaire bewegingen in respectievelijk het horizontale en verticale vlak
- vertigo wordt alleen ervaren als er sprake is van een plotse asymmetrie in de werking tussen de beide evenwichtsorganen. Dit is niet het geval bij een laesie in de vestibulaire cortex
- de evenwichtsorganen projecteren centraal op meerdere structuren: de thalamus en cortex, oculomotore kernen, myelum, cerebellum en autonome centra in de medulla. Hierdoor leidt een acuut eenzijdige uitval van het evenwichtsorgaan tot vertigo, nystagmus, g
- het evenwichtsorgaan en de cochlea worden gevoed door de arteria auditiva interna, meestal een aftakking van de arteria cerebelli inferior anterior. Er zijn nagenoeg geen collateralen