Nurse Academy O&T

Geneesmiddelen gedragen zich in het oudere lichaam anders en kunnen hierdoor sneller ongewenste bijwerkingen veroorzaken. Het zorgvuldig evalueren en zo nodig bijstellen van de inzet van geneesmiddelen zijn daarom des te belangrijker. Steeds meer ouderen lijden aan meerdere (chronische) aandoeningen. Hierdoor hebben ze nogal eens te maken met meer dan één behandelaar en bouwt de hoeveelheid geneesmiddelen zich in de loop der jaren op. 30-45% van de ouderen gebruikt vijf of meer verschillende geneesmiddelen. Dit wordt polyfarmacie genoemd. Wanneer een oudere zich meldt met een nieuwe klacht, is het belangrijk oog te hebben voor farmacotherapiegerelateerde problemen (FTP’s). Een medicatiebeoordeling neemt daarom een belangrijke plaats in het diagnostisch proces in. Meer dan eens blijkt de oorzaak van een klacht te liggen in een FTP. De in dit artikel beschreven casus behandelt een dergelijk geval, waarbij het FTP wordt veroorzaakt door het gebruik van antipsychotica.

Wie gaat zoeken naar informatie over palliatieve zorg komt in een oerwoud van informatie, onderzoek, richtlijnen en artikelen terecht. Wat betekent deze hoeveelheid aan informatie, onderzoek en richtlijnen nu voor de praktijk? Hoe wordt hiermee gewerkt door artsen, verzorgenden en verpleegkundigen? Zijn richtlijnen en meetinstrumenten alleen geïmplementeerd op palliatieve units binnen een verpleeghuis of werken andere afdelingen hier ook mee? Hoe wordt de palliatieve fase herkend door verzorgenden, verpleegkundigen en artsen?

D e oudere huid wordt steeds dunner, droger en fragieler. De verschillende huidlagen zijn niet meer zo stevig met elkaar verbonden, waardoor rimpels kunnen ontstaan, maar ook acute, pijnlijke wonden. Onder invloed van medicijnen en leefgedrag, zoals roken, voeding, matige huidverzorging, kan de huid bij bepaalde patiëntengroepen nog dunner zijn. Vaak ontstaan skin tears door wrijven, schaven, stoten of vallen, waarbij de huidlagen van elkaar losraken. Preventie van deze wonden is van groot belang, waarbij de nadruk op voorlichting aan patiënt en zorgverlener ligt. Ook kunnen bepaalde risico’s worden vermeden, bijvoorbeeld door scherpe of harde voorwerpen weg te halen of het risico op vallen te verkleinen. Alle zorgverleners moeten bedacht zijn op de risico’s die een kwetsbare huid met zich meebrengt en daarop kunnen inspelen.

De ‘Veilige principes’ richten zich op veilige zorg voor de cliënt én op veilig werken voor de professional. De ‘Veilige principes in de medicatieketen VVT’ beschrijven wat ‘in principe’ veilig is in de medicatiezorg en wat daarbij de taak en verantwoordelijkheid zijn van cliënt, arts, apotheker, verpleegkundige en verzorgende, en bestuurder van de zorgorganisatie. Samen moeten zij een sluitende medicatieketen vormen.

Besluiten over gezondheids- en behandeldoelen voor kwetsbare ouderen met multimorbiditeit moeten in lijn zijn met uitkomsten die voor de ouderen zelf het meest ‘er toe doen’. Een goed proces van ‘Samen beslissen’ door ouderen, hun naasten en de zorgverlener draagt daaraan bij. In de praktijk wordt er minder vaak samen beslist dan ouderen en naasten zouden willen. Door eerder in het proces stil te staan bij wat voor ouderen belangrijk is voor hun kwaliteit van leven, worden vaker besluiten genomen die hieraan bijdragen. Dit vraagt van zorgverleners specifieke vaardigheden en dient te worden ondersteund door het team en de organisatie.

Ouderenmishandeling is een breed begrip en omvat zowel ontspoorde zorg, financiële uitbuiting als psychische en lichamelijke mishandeling, verwaarlozing en seksueel misbruik. Ouderenmishandeling komt voor in de thuissituatie, maar ook in zorginstellingen.