Nurse Academy O&T

Het neuropsychiatrische syndroom delier komt veel voor bij ouderen en heeft verstrekkende gevolgen voor de patiënt en diens familie. Er zijn drie subtypen van het delier: het hyperactieve, het hypoactieve en gemengde delier. Het hypoactieve of stil delier komt waarschijnlijk relatief vaker voor bij ouderen, maar wordt helaas regelmatig over het hoofd gezien. De verpleegkundige neemt een centrale positie in bij het vroegtijdig herkennen van het hypoactieve delier en het inzetten van interventies gericht op preventie en behandeling. Ook voorlichten van familie en het betrekken van de familie bij de behandeling zijn hierbij belangrijke aspecten. Daarnaast wordt in dit artikel aandacht besteed aan de pathofysiologie, diagnostiek en medicamenteuze behandeling van het hypoactieve delier.

Een groot deel van de kwetsbare ouderen heeft chronische pijn. Deze pijn wordt onvoldoende herkend en behandeld. De verpleegkundige heeft een belangrijke rol in het herkennen van pijn bij kwetsbare ouderen die thuis wonen, in het ziekenhuis of hospice verblijven of misschien wel in het verpleeghuis wonen. In al deze settingen komen verpleegkundigen in toenemende mate in aanraking met kwetsbare ouderen die mogelijk pijn ervaren. Kwetsbare ouderen kunnen hun pijn anders ervaren en uiten, zeker als het gaat om ouderen met cognitieve beperkingen. Evidentie over het herkennen en behandelen van pijn staat centraal in de richtlijn ‘Pijn bij kwetsbare ouderen’, die in 2011 is verschenen. Het gebruik van gevalideerde meetinstrumenten voor het meten van pijn is onontbeerlijk en vormt een eerste stap op weg naar optimale pijnbehandeling.

Een groot deel van de ouderen heeft te maken met functieverlies als gevolg van een ziekenhuisopname. Dat betekent dat zij essentiële activiteiten zoals wassen, aankleden en lopen niet meer zelfstandig kunnen uitvoeren. Bij normale veroudering gaan de spiermassa en spierkracht achteruit; deze achteruitgang wordt ook wel sarcopenie genoemd. Een ziekenhuisopname kan deze achteruitgang verder versnellen. Vier factoren spelen daarbij een rol: de pre-existente geriatrische condities die aanwezig zijn bij opname, de ernst van de (acute) ziekte, de ziekenhuisomgeving en de herstelgerichte zorg na ontslag uit het ziekenhuis. In dit artikel wordt het werkingsmechanisme van ziekenhuisgerelateerd functieverlies verder uitgelegd.