De biologische klok
Het ritme van organismen wordt veroorzaakt door de afwisseling tussen licht en donker die het gevolg is van de draaiing van de aarde. De interne ritmiek wordt voor een belangrijk deel bepaald door een groepje zenuwcellen in de hersenen die de biologische klok of suprachiasmatische nucleus (SCN) wordt genoemd. De SCN staat in verbinding met de buitenwereld via het netvlies in het oog. Er zijn tal van ritmen in het menselijk lichaam, zoals de hartslag, ademhaling, uitscheiding, menstruatie en de slaap. Ze worden onderverdeeld in circadiaan (circa = ongeveer, dies = dag), ultradiaan (korter dan een dag), maar ook week-, maand- en seizoensritmen. Al deze ritmen hebben grote invloed op het functioneren van mens en dier. Bij verstoring kunnen problemen ontstaan zoals bij het werken in ploegendienst, bij jetlag en door het ingaan van de zomer- en wintertijd. Licht en het hormoon melatonine kunnen invloed uitoefenen op het ritme van de mens.
Leerdoelen
Na het bestuderen van deze collectie:
- wat de anatomie en fysiologie van de humane biologische klok is
- welke invloed de biologische klok heeft op het menselijk functioneren
- welke invloed het licht heeft op de mens
- welke ontregelingen het biologische ritme kent
- hoe men interventies kan plegen in de biologische ritmiek