GGZ en de doorwerking van het trans-Atlantische slavernijverleden

| 01 juli 2024 | 1 punt

Achtergrond. Tussen 1 juli 2023 en 1 juli 2024 herdenken we dat Nederland in 1873 als laatste land in Europa de trans-Atlantische slavernij afschafte. Doel. Bewustwording creëren dat er binnen de geestelijke gezondheidszorg nog resten zijn te vinden van het slavernij- en het koloniale verleden. Methode. Een klein kwalitatief onderzoek onder tien psychiaters en therapeuten met een Surinaamse of Caribische achtergrond met de vragen: 1) in hoeverre zij nog gevolgen voelen en zien die zijn te relateren aan het verleden; 2) of zij ook nog doorwerking van slavernij bij hun cliënten zien, en 3) of zij ook nog effecten van deze geschiedenis ervaren in de GGZ en hun opleiding tot psychiater. Resultaten. Hoewel het moeilijk is te beantwoorden of er nog gevolgen van de slavernij zijn te zien, is wel duidelijke dat opvattingen over de ander die voortkomen uit de koloniale periode, nog steeds impliciet en expliciet in Nederland voorkomen. Dit beïnvloedt de onderlinge interactie, ongelijkheid en het zelfbeeld van mensen en kan transgenerationele overdracht van trauma tot gevolg hebben. De GGZ als systeem is niet toegerust voor de diversiteit en voor verschillende verklaringsmodellen is amper ruimte. Conclusie. Een historische, contextuele en systemische aanpak is noodzakelijk, maar niet alleen bij de cliënt, ook de behandelaar moet inzichten hebben in zijn eigen impliciete aannames en gedachten. De huidige opleiding is onvoldoende hierop ingericht.