Paradigmaverandering in de psychiatrie
De beperkingen van de categoriale classificaties van psychische aandoeningen zoals beschreven in DSM-5 en ICD-11 hebben het onderzoek naar nieuwe perspectieven op mentale gezondheid en psychische aandoeningen gestimuleerd. In deze bijdrage bespreken we vier relatief nieuwe en invloedrijke perspectieven op psychische aandoeningen: 1) de Hierarchical Taxonomy of Psychopathology (HiTOP), een dimensioneel classificatiesysteem ten behoeve van de beschrijving van klachten, symptomen en persoonlijkheidstrekken, 2) de Research Domain Criteria (RDoC), een vanuit de neuroscience ontwikkelde matrix met domeinen die inzicht kunnen geven in het ontstaan en voortbestaan van psychische aandoeningen, 3) de netwerktheorie van psychische aandoeningen die nauw samenhangt met de complexe systeemtheorie en 4) de narratieve benadering, die de nadruk legt op de individuele betekenisverlening en de relatie tussen psychische aandoeningen en het persoonlijke verhaal van mensen. De voor- en nadelen van elk van deze benaderingen worden besproken en er wordt een voorzet gedaan hoe deze verschillende benaderingen kunnen worden geïntegreerd.
Leerdoelen
Na het bestuderen van deze collectie:
- kunt u de belangrijkste nadelen van categoriale classificaties van psychische aandoeningen en de implicaties ervan voor de klinische praktijk benoemen
- kent u vier alternatieve visies op mentale gezondheid en psychische aandoeningen die momenteel internationaal in de (wetenschappelijke) belangstelling staan
- heeft u meer zicht op modellen die helpend zijn bij de beschrijving van psychische klachten, symptomen en aandoeningen en modellen die handvatten bieden voor de verklaringsanalyse
- begrijpt u dat geen enkel model psychische aandoeningen in al hun complexiteit kan vatten