Schaamte bij mens en dier, functioneel in de groep

| 01 maart 2024

Schaamte is een emotie die bij uitstek sociaal en cultureel bepaald is.1 Schaamte heeft te maken met het afwijken van groepsnormen, waarbij er een aantasting van het zelfgevoel plaatsvindt. Men doet of denkt iets, en anticipeert op sociale afwijzing en afkeuring. Het liefst wil men datgene waarvoor men zich schaamt, verborgen houden voor anderen. Sommige auteurs zien schaamte ook als gevolg van het afwijken van de eigen norm,1 zelfs als het gedrag wordt getolereerd door anderen. Te veel eten is bijvoorbeeld zo’n issue waarvoor mensen zich kunnen schamen, omdat je geen controle over jezelf hebt. In dat geval kan het gevoel van schaamte je helpen om je gedrag te beheersen en te veranderen.1