Nurse Academy GGZ

In Nederland zijn verschillende soorten antidepressiva op de markt. Ze hebben met elkaar gemeen dat de antidepressieve werking pas na één tot twee weken begint, en dat ze direct of indirect zorgen voor een toename van neurotransmitters in de synapsspleet, met name serotonine en norepinefrine. Antidepressiva worden behalve bij depressies ingezet bij andere aandoeningen, bijvoorbeeld neuropathische pijnen en angststoornissen. De belangrijkste bijwerkingen zijn maag-darmstoornissen en seksuele stoornissen. De belangrijkste interacties kunnen leiden tot bloedingen, het serotoninesyndroom en het kaassyndroom. Daarnaast worden sommige enzymen in de lever geremd door fluoxetine, paroxetine en fluvoxamine, en worden de enzymen in de lever gestimuleerd door sint-janskruid. Antidepressiva zijn alleen verkrijgbaar in toedieningsvormen voor oraal gebruik.

Psychotische stoornissen zijn vaak invaliderende ziekten met een chronisch verloop. Bij psychose is de patiënt het normale contact met de werkelijkheid geheel of gedeeltelijk kwijt. Er is veelal sprake van waanvorming, waarnemingsstoornissen, desorganisatie (positieve symptomen) en/of spraakarmoede, katatonie en affect vervlakking (negatieve symptomen). In dit artikel wordt ingegaan op de diagnostiek van psychosen, de epidemiologie, het ontstaan en de behandeling ervan.

Stress heeft een negatieve klank: ‘we lijden aan stress’. Maar is dat negatieve imago wel terecht? De activering van biologische systemen en de afgifte van stresshormonen na een stressvolle gebeurtenis is namelijk erg nuttig. Deze reactie zorgt ervoor dat we ons kunnen aanpassen aan stressvolle gebeurtenissen. Toch heeft stress ook negatieve kanten. Mensen kunnen inderdaad ‘lijden aan stress’ wanneer ze regelmatig blootstaan aan stressvolle gebeurtenissen die bovendien oncontroleerbaar en onvoorspelbaar zijn en wanneer stresshormonen langdurig worden afgegeven. Voorbeelden hiervan zijn werksituaties waarin te hoge eisen worden gesteld aan een werknemer, ziekten met onzekere afloop, slepende conflicten die moeilijk zijn op te lossen. De aard van de stressvolle gebeurtenis (kort of langdurig), genetische factoren, eerdere ervaringen en de interactie tussen deze elementen bepalen samen hoe een persoon omgaat met stressvolle situaties. Dit bepaalt uiteindelijk ook of stress kan leiden tot een verhoogd risico om stressgerelateerde aandoeningen zoals angststoornissen en depressie te ontwikkelen.

U bent als verpleegkundige verbonden aan een GGZ-instelling. Al enige tijd is daar een mevrouw in ambulante behandeling vanwege depressieve klachten en gezinsproblematiek. Vanwege de gezinsproblematiek is ook haar man betrokken in de zorg. Meneer is 38 jaar, mevrouw 32 en ze hebben samen vijf minderjarige kinderen. In het gezin is sprake van dreiging en agressie. Aanvankelijk leek de agressie beperkt tot verbaal geweld, maar er zijn serieuze signalen dat de man zijn vrouw en ook de kinderen regelmatig bedreigt met lichamelijk geweld. Mevrouw laat op zeker moment ook blauwe plekken zien die volgens haar het resultaat zijn van mishandeling door haar man. Ze vertelt tijdens het laatste spreekuurcontact met veel schroom en schaamte dat het niet de eerste keer is en dat dit vaker voorkomt. Haar man kan plotseling heel agressief zijn en haalt dan uit, ook naar de kinderen als die in zijn ogen te veel lawaai maken.

De bekendheid van Motivational Interviewing is de afgelopen jaren sterk toegenomen. Voor verschillende vormen van gedragsverandering wordt al snel naar deze interventie gegrepen. Motivational Interviewing is echter niet hetzelfde als ‘een gesprek over motivatie’.

Als verpleegkundige ziet u vaak mensen met pijn. U wilt helpen die pijn te verlichten door uw handelen en adviezen, maar in veel gevallen ontkomen mensen niet aan het gebruik van pijnmedicatie. Deze medicijnen worden voorgeschreven door hun arts of als zelfzorgmedicatie gekocht. In dit artikel worden de NSAID's (non-steroidal anti-inflammatory drugs) nader belicht.