Praktische Pediatrie

Besproken wordt een meisje van tien jaar oud met acute verwardheid, angst en wisselend bewustzijn. Aan de hand van deze casus bespreken we de differentiaaldiagnose van acute verwardheid en de uiteindelijk gestelde diagnose van een bijzondere migrainevariant, acute confusional migraine. Dit is een zeldzame vorm van migraine met aura die niet algemeen bekend is onder kinderartsen.

Intra-uteriene blootstelling van de foetus aan alcohol kan vele negatieve effecten hebben op de ontwikkeling van de foetus. Deze effecten van alcoholgebruik zijn recent samengebracht onder de term fetal alcohol spectrum disorders (FASD). Tot de schadelijke effecten van alcohol behoren gedragsproblemen, cognitieve beperkingen en structurele dysmorfieën of congenitale afwijkingen. Kinderen aan de ernstige kant van dit spectrum worden gedefinieerd als hebbende foetaal alcohol syndroom (FAS). FASD is een diagnose per exclusionem. Het tijdig stellen van de diagnose FASD bij het kind kan leiden tot vroege interventie in geval van gedrags- en ontwikkelingsproblemen. Dit kan vervolgens leiden tot vermindering van risico’s op volwassen leeftijd, zoals criminaliteit, werkeloosheid, drugs- en alcoholgebruik.

Hematurie, de aanwezigheid van erytrocyten in het urinesediment, komt veel voor op de kinderleeftijd. De aandoening heeft een uitgebreide differentiële diagnose, waarvan de hoofdzaken in dit artikel besproken worden. Het geeft inzicht in de te volgen route naar de diagnose met een zo beperkt mogelijk gebruik van (aanvullende) diagnostiek.

Sinds enkele jaren is videocapsule-endoscopie (VCE) beschikbaar als techniek voor het onderzoek van de dunne darm, die voor de gebruikelijke beeldvormende technieken slecht toegankelijk is. VCE is een minimaal invasieve, pijnloze techniek. VCE wordt in verschillende opzichten beschouwd als superieur aan de gebruikelijke darmvisualisatietechnieken zoals endoscopisch en radiologisch onderzoek. Terwijl de ervaring met VCE bij volwassenen inmiddels omvangrijk is, ontbreken nog goed opgezette pediatrische studies waarin de waarde van VCE voor verschillende indicaties wordt geëvalueerd.

Vragen over de ontwikkeling of het gedrag van een kind zijn vaak reden voor een bezoek aan het spreekuur van de kinderarts. Bij signalering, diagnostiek en hulpverlening kunnen vele verschillende instanties betrokken zijn; onder andere de jeugdgezondheidszorg, jeugdzorg, de geestelijke gezondheidszorg (GGZ), de gemeentelijke overheid en het onderwijs. Door de grote veranderingen in de organisatie van de zorg in de afgelopen jaren, is het voor veel kinderartsen onduidelijk hoe de ‘sociale kaart’ er anno 2008 uitziet. Dit artikel geeft een globaal overzicht van de in dit veld betrokken instanties en probeert deze instanties, in een logische relatie tot elkaar, onder te brengen in een stroomdiagram.

Nefrologie is in Nederland al in een vrij een vroeg stadium als kindergeneeskundig subspecialisme tot ontwikkeling gekomen. Een gesprek met twee kindernefrologen, Jaap Groothoff uit het AMC en Ans van Wijk uit het VUmc, over de huidige stand van zaken in de kindernefrologie, de plannen en de uitdagingen. Ze kunnen met enige overdrijving worden beschouwd als vertegenwoordigers van de uitersten van het kindernefrologische spectrum.