PsyXpert

Als mensen met veel spijt terugkijken op hun leven, kan dat doodsangst oproepen. Die gevoelens worden in de therapeutische praktijk echter lang niet altijd onderkend. Een therapeut met de juiste tools kan een patiënt helpen om de spijt te exploreren en zo open te staan voor wat in het heden van waarde is.

Sensorimotor psychotherapie is een lichaamsgerichte behandelvorm voor trauma en hechtingsproblematiek. De eerste fase van de behandeling is daarbij gericht op het reguleren van de arousal (spanning). Hierdoor worden interventies op het gebied van verwerking en integratie in latere fases mogelijk. Door het ontwikkelen van lichaamsgerichte vaardigheden kan het arousalniveau binnen de window of tolerance worden gebracht. In dit artikel worden diverse lichaamsgerichte vaardigheden besproken om de cliënt uit een hyper- of hypoarousal te krijgen.

In dit eerste artikel van een tweeluik wordt beschreven hoe een therapiegroep het beste kan worden georganiseerd. Hierbij is het essentieel deze eerst ‘SMART’ te ontwerpen en op papier te zetten (fase 1). Het tweede artikel (in een latere aflevering van PsyXpert in 2024) beschrijft ‘fase 2’ van de groepstherapieorganisatie, namelijk de voorbereiding van de deelnemers en de ‘Pitch’, de overtuigende boodschap bij de start van een therapiegroep.

Prof. dr. Gary Burlingame is hoogleraar klinische psychologie aan de Brigham Young University in Utah. In zijn onderzoek richt hij zich al jaren op het meten van de voortgang en resultaten van verschillende therapeutische strategieën, en het identificeren van elementen die bijdragen aan effectieve groepstherapie. Zijn werk in de psychotherapie leidde tot de ontwikkeling van Routine Outcome Monitoring (ROM). Samen met zijn collega Michael J. Lambert creëerde hij de Outcome Questionnaire 45. Daarnaast is hij voorzitter van de American Group Psychotherapy Association (AGPA).

Er is toenemend aandacht voor autonomieversterkende behandeling in de GGZ. In dit artikel wordt beschreven hoe de definiëring van het begrip autonomie zich door de jaren heen ontwikkelde, waardoor er dus ook in de behandeling nieuwe accenten werden gelegd. Aan de hand van onderzoek en praktijk wordt aangegeven, dat deze behandeling geïndiceerd is voor verschillende DSM-geclassificeerde stoornissen, waaronder angst- en depressieve stoornissen, eetstoornissen en persoonlijkheidsproblematiek. De behandeling vindt in de regel plaats in een groep van acht patiënten. We bespreken hoe de behandeling er concreet uitziet aan de hand van het behandelprotocol voor autonomieversterkende interventie.

Schaamte is een emotie die bij uitstek sociaal en cultureel bepaald is.1 Schaamte heeft te maken met het afwijken van groepsnormen, waarbij er een aantasting van het zelfgevoel plaatsvindt. Men doet of denkt iets, en anticipeert op sociale afwijzing en afkeuring. Het liefst wil men datgene waarvoor men zich schaamt, verborgen houden voor anderen. Sommige auteurs zien schaamte ook als gevolg van het afwijken van de eigen norm,1 zelfs als het gedrag wordt getolereerd door anderen. Te veel eten is bijvoorbeeld zo’n issue waarvoor mensen zich kunnen schamen, omdat je geen controle over jezelf hebt. In dat geval kan het gevoel van schaamte je helpen om je gedrag te beheersen en te veranderen.1