Nascholing voor en door zorgprofessionals

Bij patiënten met atriumfibrilleren en een hoog cardio-embolisch risico (meestal bepaald op basis van de CHA2DS2-VASc-score, waarin geslacht in de nieuwste richtlijn van de European Society of Cardiology geen rol meer speelt) wordt behandelding met antistolling aanbevolen. Gezien het lagere risico op bloedingscomplicaties hebben directe orale anticoagulantia (DOAC’s) de voorkeur boven coumarines bij non-valvulair atriumfibrilleren. Toch komen bloedingen nog steeds regelmatig voor.

Ouderen hebben vanwege polyfarmacie, langdurig medicijngebruik en een afnemende voedingstoestand een verhoogd risico op interacties tussen voeding en medicatie.

Een betere preventie van stoffengerelateerde beroepsziekten blijft nodig, net als aandacht voor een multidisciplinaire aanpak. Met de oprichting van het Landelijk expertisecentrum stoffengerelateerde beroepsziekten (Lexces) krijgt dit een stevige impuls. Een aantal projecten binnen het Lexces-onderzoeksprogramma leidt tot instrumenten die een directe link hebben met het werk van de bedrijfsarts. Ook is het mogelijk om als bedrijfs- of verzekeringsarts via de Lexces Academy deel te nemen aan het onderzoek. Met de introductie van de Regeling tegemoetkoming stoffengerelateerde beroepsziekten (TSB) ontstaat voor slachtoffers een kortere route naar erkenning van hun beroepsziekte. Wel zijn hiervoor betere signalering van beroepsziekten en betere arbeidsgeneeskundige diagnostiek volgens geldende richtlijnen nodig. Bedrijfsartsen en verzekeringsartsen kunnen bijdragen aan het succes van deze regeling door lid te worden van het TSB Deskundigenpanel en door arbeidsgeneeskundig onderzoek uit te voeren en beschikbaar te stellen.

Massaal gastro-intestinaal bloedverlies heeft een hoge mortaliteit. Een goede opvang is belangrijk om deze te verlagen. Er wordt onderscheid gemaakt in hoge en lage tractus-digestivusbloedingen. Een bloedend peptisch ulcus zorgt meestal voor een hoge tractus-digestivusbloeding; een lage tractus-digestivusbloeding komt meestal door een bloedend divertikel. Opvang bestaat uit stabilisatie, transfusie, correctie van eventuele stollingsstoornissen, vroegtijdige diagnostiek en behandeling. De eerste opvang bestaat uit basale maatregelen zoals zuurstoftoediening, laboratoriumonderzoek, het inbrengen van twee grote infusen, en toediening van tranexaminezuur en calcium. Totdat definitieve hemostase is bereikt, kan de patiënt worden behandeld met gecontroleerde hypotensie. Stollingscorrectie kan gestuurd worden op trombo-elastografie of trombo-elastometrie. Deze uitslagen zijn vaak sneller bekend dan de klassieke stollingsonderzoeken en geven een beeld van de stolling in zijn algemeenheid. Voor de definitieve behandeling van het bloedingsfocus kan endoscopie of interventieradiologie primair overwogen worden. Chirurgische interventie is een laatste optie.

Pseudoxanthoma elasticum (PXE) is een zeldzame, autosomaal recessief overervende aandoening die wordt gekenmerkt door progressieve verkalkingen van elastinevezels. PXE veroorzaakt dermatologische, oculaire en vasculaire manifestaties. Door de verschillende combinaties van klinische kenmerken, is er een verscheidenheid aan fenotypes. De belangrijkste oculaire kenmerken zijn peau d’orange en angioïde strepen. Patiënten met PXE hebben daarnaast een verhoogd risico op herseninfarcten en perifeer arterieel vaatlijden. Op dit moment is er nog geen curatieve behandeling voor PXE. Er wordt momenteel veelbelovend onderzoek gedaan naar etidronaat. Dit is een bisfosfonaat dat mogelijk de ectopische calcificatie bij patiënten met PXE kan remmen. Hoewel het vaker voorkomen van cardiovasculaire events de noodzaak voor vroegtijdige interventies benadrukt, wordt PXE regelmatig niet tijdig herkend door de zeldzaamheid ervan en de verschillende fenotypes. Dit kan aanzienlijke risico’s voor de patiënten met zich meebrengen, waaronder het risico op cardiovasculaire complicaties en visusverlies.

De afgelopen decennia is er toenemend aandacht voor het verbeteren van het herstel van patiënten na een totale heupoperatie (THP). De belangrijkste factoren die hierop van invloed zijn, zijn het snel mobiliseren na de operatie, het verminderen van de (chirurgische) stress en goede preoperatieve informatie. Een succesvol enhanced recovery-programma begint echter bij een optimaal anesthesie- en pijnprotocol. Met het verbeteren van het herstel neemt de opnameduur af en inmiddels is het zelfs mogelijk om patiënten in dagbehandeling te opereren. Een multimodaal pijnprotocol waarbinnen opioïden zoveel mogelijk worden vermeden en een anesthesieprotocol waarbij een lage dosering spinale anesthesie wordt gecombineerd met een diepe sedatie met propofol bieden hiervoor een goede basis. Dagbehandeling THP dient echter het gevolg te zijn van een zorgvuldig ingevoerd programma: het mag nooit het primaire doel zijn en kan alleen worden uitgevoerd als alle betrokken disciplines goed met elkaar samenwerken en allemaal bereid zijn hun eigen proces in samenhang met dat van anderen optimaal voor de patiënt in te richten.