Nascholing voor en door zorgprofessionals

Kinderen die zich presenteren met een urineweginfectie en systemische infectieverschijnselen (koorts, malaise, leucocytose en CRP-stijging) worden onder verdenking van acute pyelonefritis vaak intraveneus behandeld om littekenvorming in de nier te voorkomen. Deze littekenvorming kan namelijk op lange termijn leiden tot hypertensie en verminderde nierfunctie. De vraag is of acute pyelonefritis bij kinderen ook veilig en effectief met orale antibiotica behandeld kan worden. Er is gezocht naar al het beschikbare bewijs uit gerandomiseerde studies en vervolgens zijn de studies op methodologische kwaliteit beoordeeld. In een praktische beschouwing geven een kindernefroloog en een kinderinfectioloog commentaar en aanbevelingen voor de algemene praktijk. Er zijn twee gepubliceerde gerandomiseerde studies gevonden die geen verschil in nierschade op de DMSA-scan vonden na zes tot twaalf maanden, tussen de groep behandeld met orale antibiotica en de groep behandeld met intraveneuze antibiotica. De studies zijn als methodologisch valide beoordeeld. De conclusie is dan ook, dat volledig orale antibiotische behandeling bij kinderen ouder dan drie maanden met een acute pyelonefritis, maar zonder bekende uropathie of urineweginfecties in het verleden, een goede eerste keus is indien er een adequate klinische respons is op de orale antibiotica en de therapietrouw zo veel mogelijk gewaarborgd wordt.

Besproken wordt een meisje van tien jaar oud met acute verwardheid, angst en wisselend bewustzijn. Aan de hand van deze casus bespreken we de differentiaaldiagnose van acute verwardheid en de uiteindelijk gestelde diagnose van een bijzondere migrainevariant, acute confusional migraine. Dit is een zeldzame vorm van migraine met aura die niet algemeen bekend is onder kinderartsen.

Hematurie, de aanwezigheid van erytrocyten in het urinesediment, komt veel voor op de kinderleeftijd. De aandoening heeft een uitgebreide differentiële diagnose, waarvan de hoofdzaken in dit artikel besproken worden. Het geeft inzicht in de te volgen route naar de diagnose met een zo beperkt mogelijk gebruik van (aanvullende) diagnostiek.

Sinds enkele jaren is videocapsule-endoscopie (VCE) beschikbaar als techniek voor het onderzoek van de dunne darm, die voor de gebruikelijke beeldvormende technieken slecht toegankelijk is. VCE is een minimaal invasieve, pijnloze techniek. VCE wordt in verschillende opzichten beschouwd als superieur aan de gebruikelijke darmvisualisatietechnieken zoals endoscopisch en radiologisch onderzoek. Terwijl de ervaring met VCE bij volwassenen inmiddels omvangrijk is, ontbreken nog goed opgezette pediatrische studies waarin de waarde van VCE voor verschillende indicaties wordt geëvalueerd.

Vragen over de ontwikkeling of het gedrag van een kind zijn vaak reden voor een bezoek aan het spreekuur van de kinderarts. Bij signalering, diagnostiek en hulpverlening kunnen vele verschillende instanties betrokken zijn; onder andere de jeugdgezondheidszorg, jeugdzorg, de geestelijke gezondheidszorg (GGZ), de gemeentelijke overheid en het onderwijs. Door de grote veranderingen in de organisatie van de zorg in de afgelopen jaren, is het voor veel kinderartsen onduidelijk hoe de ‘sociale kaart’ er anno 2008 uitziet. Dit artikel geeft een globaal overzicht van de in dit veld betrokken instanties en probeert deze instanties, in een logische relatie tot elkaar, onder te brengen in een stroomdiagram.

Nefrologie is in Nederland al in een vrij een vroeg stadium als kindergeneeskundig subspecialisme tot ontwikkeling gekomen. Een gesprek met twee kindernefrologen, Jaap Groothoff uit het AMC en Ans van Wijk uit het VUmc, over de huidige stand van zaken in de kindernefrologie, de plannen en de uitdagingen. Ze kunnen met enige overdrijving worden beschouwd als vertegenwoordigers van de uitersten van het kindernefrologische spectrum.