A&I

Het refeedingsyndroom kan ontstaan wanneer voeding wordt geïntroduceerd bij personen die een (langdurige) periode van ondervoeding hebben doorgemaakt. De klinische manifestaties van het refeedingsyndroom omvatten een breed scala aan symptomen, o.a. hartfalen, cardiale aritmieën, respiratoire disfunctie, neurologische verschijnselen en acuut overlijden. Het is belangrijk om risicopatiënten vroegtijdig te identificeren. De voorkeur gaat uit naar een multidisciplinaire benadering.

De keuze van de optimale infuusvloeistof, de hoeveelheid en het moment van toedienen in het perioperatieve traject zijn aan discussie onderhevig. Over de afgelopen jaren is de visie met betrekking tot het optimale gebruik van vloeistoffen veranderd van liberaal naar restrictief en uiteindelijk naar optimaal: goal-directed op geleide van indirecte parameters van ‘fluid-responsiveness’. Mogelijk zal in de toekomst ons vochtbeleid bepaald worden door directe parameters van weefselperfusie, via het visualiseren van de microcirculatie of het meten van mitochondriaal zuurstofverbruik. Het gebruik van colloïden staat ter discussie. Het is van belang om colloïden te gebruiken waarvoor zij bedoeld zijn: voor resuscitatie.

De prevalentie van obesitas is de laatste jaren toegenomen, en daarmee ook de vraag naar IC-capaciteit voor obese patiënten. Dit vraagt een betere kijk op de pathofysiologische veranderingen bij patiënten met obesitas en de consequenties hiervan voor het te voeren beleid op de IC, zoals bijvoorbeeld bij de hemodynamische monitoring. De data zijn lastiger te verkrijgen, maar wel op dezelfde manier te interpreteren. Ook de prognose van de obese patiënt op de IC hoeft niet slechter te zijn. Dat obesitas meer vergt van de patiënt en het medisch personeel is onomstreden.

Zolang het houden van gifslangen in Nederland op legale basis mogelijk is, kunnen hulpverleners worden geconfronteerd met gifslangenbeten. Doorgaans is de betreffende slangensoort bekend, zodat verschijnselen zich laten voorspellen. Bij presentatie kunnen intoxicatiesymptomen aanwezig of volledig afwezig zijn. De dominante klinische presentaties van slangengifintoxicaties zijn neurologische symptomen met progressieve zwakte en uitval, bloedingen ten gevolge van een coagulopathie en een beeld gekenmerkt door pijn met progressieve lokale zwelling. Mengbeelden treden vaak op. Bij levensgevaar wordt gehandeld volgens het algemene ABC in acute situaties. In dit artikel wordt een gestructureerde aanpak besproken met een aantal directe maatregelen en relevante aspecten van anamnese en lichamelijk onderzoek. Vervolgens worden de indicaties en (relatieve) contra-indicaties voor het toedienen van slangenantiserum besproken, en wordt ingegaan op het beleid bij een onverhoopt ongewenst neveneffect na toediening van antiserum.

Na het lezen van dit artikel bent u op de hoogte van de ontstaanswijze, de methodiek, het succes en de beperkingen van het IFMS-model. Daarnaast kenut u (lokale) varianten van de IFMS-systematiek die efficiënter en minder vrijblijvend zijn en waarin meer aandacht besteed wordt aan het medisch specialistenteam (gedeeld IFMS). U maakt kennis met een nieuwe systematiek (groeps-FMS) die de resultaten van de maatschap kan verbeteren.

Bij IC-patiënten speelt voeding een belangrijke rol. Onvoldoende inname van eiwit en energie resulteert in ondervoeding, gepaard gaande met een verhoogde morbiditeit en mortaliteit. Het doel van voedingstherapie bij de IC-patiënt is het beperken van het eiwitverlies (katabolisme) door het maximaliseren van de eiwitsynthese en reduceren van het eiwitkatabolisme. Daarnaast dienen tekorten van vitamines en mineralen te worden behandeld. Een optimale voedingstrategie wordt gerealiseerd door een juiste indicatiestelling, afwegen van voor- en nadelen, een degelijke energie- en eiwitbehoefteberekening, bij voorkeur een bepaling van de energiebehoefte, en alleen onderbouwd gebruik van immunomodulerende nutriënten, (suppletie van) vitamines en mineralen, selectie van de optimale voedingen en route van toediening en het in principe zo snel mogelijk behalen van de afgesproken voedingsdoelen. De diverse thema’s worden benoemd naar aanleiding van de laatste wetenschappelijke inzichten.