A&I

Anesthesie bij patiënten met het relatief zeldzame carcinoïdsyndroom is een uitdaging voor de anesthesioloog. Er kunnen perioperatieve complicaties optreden in de vorm van forse hemodynamische schommelingen, vooral als het hart bij het ziekteproces is betrokken. Het syndroom kenmerkt zich door flushing, bronchospasmen en diarree. In het hart kunnen met name de tricuspidalisklep en de pulmonalisklep aangetast zijn door neerslag van fibrotisch weefsel. In dit artikel kijken we naar een patiënt met het carcinoïdsyndroom met aantasting van het hart op basis van een primaire neuro-endocriene tumor van het ovarium.

Wegenergranulomatose (sinds 2011 Granulomatosis en Polyangiitis - GPA) is een auto-immuunziekte die zich moeilijk laat onderscheiden van andere vasculitiden. Een combinatie van klinische, serologische en histopathologische factoren leidt tot de uiteindelijke diagnose. Respiratoire en/of renale insufficiëntie zijn de belangrijkste oorzaken waardoor GPA-patiënten op de IC terechtkomen. De behandeling bestaat uit toediening van corticosteroïden en cyclofosfamide; in ernstige gevallen kan plasmaferese geïndiceerd zijn. Gezien de slechte prognose van een patiënt met fulminante vasculitis op de IC zijn een vroege diagnose en agressieve behandeling essentieel.

Het TUR-syndroom is een zeldzame, maar potentieel levensbedreigende complicatie. Het wordt klassiek beschreven bij een transurethrale resectie van de prostaat (TURP, P = procedure), maar kan voorkomen bij alle endoscopische procedures waarbij spoelvloeistof wordt gebruikt. Het TUR-syndroom wordt gekenmerkt door een complexe pathofysiologie, die zich laat samenvatten tot acute veranderingen van het intravasculaire volume, osmolaliteit en plasma elektrolytenconcentratie. De consequentie van spoelvloeistof absorptie hangt onder meer af van de mate, snelheid en duur van de absorptie, alsmede van het type vloeistof dat wordt geabsorbeerd. Daarnaast spelen patiënt- en ingreep-gebonden factoren een rol. Voortschrijdend inzicht in de pathofysiologie van het TUR-syndroom heeft geleid tot een verminderde incidentie en daling van de morbiditeit en mortaliteit. Preventie van het TUR-syndroom blijkt echter niet altijd mogelijk. Vroegtijdige herkenning van de symptomen en alertheid van de clinicus met kennis van de diagnostische en behandelingsmogelijkheden zijn van essentieel belang bij het beperken van de perioperatieve morbiditeit en mortaliteit van het TUR-syndroom.

Aan de hand van twee voorbeelden uit de praktijk wordt de invloed van anesthesie en chirurgie op de nierfunctie behandeld. Een langdurig pneumoperitoneum, al dan niet in combinatie met een extreme houding, en afklemmen van de aorta hebben aanzienlijke effecten op de hemodynamiek en daarmee op de doorbloeding van de nieren. Als reactie op vermindering van de nierdoorbloeding worden (renale) regelmechanismen geactiveerd om de vochthuishouding in het lichaam te stabiliseren. Kennis van de nierfysiologie en het onderkennen van risicogroepen en perioperatieve risicomomenten kunnen bijdragen aan het voorkomen van (extra) nierschade.

Ik spreek Peter telefonisch op de dag nadat hij vader is geworden van zijn derde kind, een dochtertje. Terwijl op de achtergrond de beschuiten met muisjes worden uitgedeeld, hebben we het over de Ice-man, meditatie als magic bullet, transparantie in de zorg, hello-nurses en ranglijsten.

Een 80-jarige patiënte kreeg ter voorbereiding op een cataractoperatie van het linkeroog een retrobulbair blok. Zij was gezond en gebruikte geen medicatie. De ooglengte was normaal. Het te opereren oog werd gedruppeld met antibioticaprofylaxe en mydriatica. De huid en het septum orbitale werden vlak boven de orbitarand gepuncteerd, ter hoogte van de laterale een derde van het onderooglid. Vervolgens werd de spierconus gepasseerd door de retrobulbairnaald tijdens introductie iets naar craniaal te richten. Er kon geen bloed of liquor cerebrospinalis worden geaspireerd. Patiënte verdroeg de punctie goed, zonder toediening van systemische analgetica.