A&I

Acuut leverfalen (ALF) en acuut-op-chronisch leverfalen (ACLF) zijn gekenmerkt door de combinatie van hepatische encefalopathie, een verhoogd bilirubine en verlengde protrombinetijd (PT, INR). Bij ACLF is er sprake van een pre-existente leverziekte (meestal cirrose) en een uitlokkend moment (bloeding, infectie) voor de acute verslechtering, bij ALF niet. Etiologie, snelheid van ontstaan, ernst van complicaties en resterende leverfunctie bepalen mede de kans op levertransplantatievrije overleving. Bij ACLF wordt die ingeschat met de MELD-score, bij ALF met de KCH-score. Er wordt een bespreking gegeven van de uiteenlopende complicaties en de rol van leverfunctie-ondersteunende apparatuur. Evaluatie voor levertransplantatie (soms auxiliair bij ALF) moet tijdig plaatsvinden. Ook hierna zijn complicaties mogelijk.

Cystic fibrosis wordt ook wel taaislijmziekte of mucoviscoïdose genoemd en is de meest voorkomende erfelijke ziekte met een beperkte levensverwachting. De aandoening is chronisch progressief en (nog) niet te genezen. Voor anesthesiologen en intensivisten is het belangrijk de achtergronden van de pathofysiologie te kennen, terwijl zij vaak pas in een laat stadium van de ziekte hiermee te maken krijgen. Door mucusplugging en ventilatie/perfusiemismatch is CF een duidelijk voorbeeld van een terminale longziekte op weg naar een longtransplantatie. In dit artikel worden de fysiologische veranderingen, ontwikkeling van de ziekte, farmacologische benadering, prognose en specifieke en algemene pre- en operatieve voorbereiding belicht. Ten slotte wordt een korte beschrijving gegeven van het gebruik van niet-invasieve en invasieve beademing als overbrugging naar een longtransplantatie.

Ik tref professor Schlack op zijn werkkamer op de afdeling Anesthesiologie in het AMC. Hij is drukbezet, maar gelukkig konden we nog een half uurtje in de agenda vinden. Het interview duurde uiteindelijk langer omdat er genoeg te vragen en te vertellen viel – zowel over onderzoek als over de anesthesiologische praktijk en de opleiding. Kortom: alle academische taken zijn aan bod gekomen.

Nadat een nieuw zorginitiatief is geopend, belandt de verse zorgondernemer in de beheersfase. Hierin staan borging en verbeteren van bedrijfsprocessen centraal, alsmede registreren van gegevens en afleggen van verantwoording. Om de organisatie te kunnen aansturen is inzicht in de bedrijfsresultaten van groot belang. Hiervoor is het registreren van financiële, personele en productiegerichte zaken belangrijk. Mede op basis van de gevoerde registraties kan aan het einde van het jaar door middel van de jaarrekening en het jaarverslag verantwoording over het gevoerde beleid worden afgelegd. Beschreven wordt waarmee u als zorgondernemer te maken krijgt op het gebied van personeel, apparatuur en materiaal, geld, internet en computers. Naast deze middelen zult u rekening moeten houden met de wetgeving binnen de zorg. Ook heeft u tijd nodig om de markt te bewerken en uw zorgbedrijf daar te vestigen. Door communiceren in de media en gerichte campagnes om uw naamsbekendheid en imago te vestigen, verleidt u collega’s om patiënten te verwijzen en kunnen patiënten uw kliniek ook rechtstreeks gaan benaderen. Ten slotte volgen nog enkele tips over wet- en regelgeving.

Het doel van perioperatief vloeistofmanagement is het optimaliseren van de weefselperfusie, door corrigeren van het perioperatief tekort en verlies. Tijdens abdominale chirurgie wordt ten onrechte nog vaak een liberaal vochtbeleid aangehouden, met gevolg dat patiënten kilo’s aankomen. Voor een optimaal vochtbeleid moet gestreefd worden naar normovolemie. Verlies door diurese, maagsappen en insensible loss worden aangevuld met kristalloïden, verlies van eiwitrijk vocht door beschadiging van de vasculaire barrière wordt gecorrigeerd door middel van colloïden. Hypotensie die veroorzaakt wordt door verlies van de sympathicustonus en niet door bloedverlies, zou moeten worden gecorrigeerd door toedienen van vasopressoren. Diurese en CVD zijn geen goede maten voor de vullingsstatus van de patiënt. De termen restrictief en liberaal vochtbeleid zijn niet zinvol. Er moet worden gestreefd naar een geïndividualiseerd en procedure-specifiek vochtbeleid.

Hemodynamische monitoring is een onmisbaar onderdeel van de praktijkvoering binnen de anesthesiologie en de intensive caregeneeskunde. In de laatste jaren zijn er innovatieve technieken geïntroduceerd waarbij de cardiac output niet-invasief gemeten kan worden, elk met haar eigen karakteristieken. Dit maakt de verschillende technieken meer of minder geschikt voor toepassing in een specifieke klinische setting. Nexfin (BMEYE, Amsterdam) is een techniek waarmee het mogelijk is om continu niet-invasieve bloeddruk en cardiac output te bepalen door middel van een cuff rondom de vinger. Dit artikel bespreekt de technische aspecten en gaat in op de klinische toepasbaarheid, maar behandelt ook de beperkingen van deze methode.