A&I

‘Ik kom wel naar Breda’, was de reactie van Leon Aarts, hoogleraar Anesthesiologie van het Leids Universitair Medisch Centrum. ‘Altijd leuk om ergens anders eens te kunnen kijken.’ Normaal verwacht je van iemand met een drukke agenda dat hij per auto komt. Zo niet collega Aarts; hij verkoos trein en bus. We spreken geruime tijd over onderdelen in zijn vakgebied die hem duidelijk na aan het hart staan: organisatie en patiëntenzorg, opleiding tot anesthesioloog en last but not least: onderzoek.

De percutane tracheotomie wordt geprefereerd boven de chirurgische tracheotomie, waarbij de single-step dilatatie-Seldingertechniek step I het meest wordt gebruikt. De complicaties tussen verschillende percutane technieken zijn ongeveer vergelijkbaar. Het lijkt erop dat in goed getrainde handen alle technieken toepasbaar zijn. Een tracheostoma kan voordelen hebben voor bepaalde groepen ic-patiënten, maar ook complicaties opleveren. De voor- en nadelen moeten daarom zorgvuldig worden afgewogen voordat een tracheotomie wordt geplaatst. Een aantal belangrijke vraagstukken, zoals: wat zijn de voordelen van vroege tracheotomie, beïnvloedt tracheotomie de incidentie van ventilatorgeassocieerde pneumonie (VAP), en is het nodig om (milde) stollingsstoornissen te corrigeren rondom de tracheotomie, zijn tot nu toe onbeantwoord.

De intra-aortale ballonpomp (IABP) of contrapulsatieballon is bedoeld ter ondersteuning van de circulatie. Optimalisatie van de verhouding tussen myocardiale zuurstofbehoefte (MVO2) en zuurstofbeschikbaarheid ondersteunt de hemodynamiek. Naast enkele absolute en relatieve contra-indicaties voor deze therapie staat de indicatie hartfalen centraal. De IABP-katheter wordt in de meeste gevallen percutaan via de a. femoralis (seldinger-techniek) ingebracht en opgeschoven tot in de thoracale aorta descendens. Het opblaas (inflatie)- en leegloop (deflatie)-moment worden door het ecg of de invasieve drukmeting getriggerd.

Decompressie ziekte is een mogelijk levensbedreigende complicatie van duiken. De therapie bestaat uit zogeheten recompressie met hyperbare zuurstof en moet zo snel mogelijk worden toegepast. Er worden twee “duikongevallen” met dodelijke afloop gepresenteerd, beide behandeld met hyperbare zuurstof i.v.m. verdenking op decompressie ziekte. Een 46-jarige vrouw wordt benauwd tijdens een duik en verliest het bewustzijn. Zij krijgt basic life support, Na de recompressie therapie bleef zij buiten bewustzijn als gevolg van postanoxische encephalopatie. De uiteindelijke diagnose was hyperthyreoidie met een gedilateerde cardiomyopatie. Een tweede casus betreft een 28 jarige man die tijdens onderwaterpolo wedstrijd onwel werd. Hij ontwikkelde neurologische symptomen suggestief voor hersenstam ischemie. Ook hier werd gestart met hyperbare zuurstof. Gedurende deze behandeling verslechterde zijn toestand en uiteindelijk komt de patiënt te overlijden Bij obductie bleken er multipele dissecties van de arteriae vertebralis. Deze twee casus laten zien dat niet elk duikongeval optreed ten gevolge van decompressie ziekte.

De invasieve behandeling van een carotisstenose, chirurgisch of via een percutane stenting procedure, kan gepaard gaan met ernstige morbiditeit en zelfs mortaliteit. Dit kan gerelateerd zijn aan de ingreep in de vorm van een CVA of aan comorbiditeit in de vorm van een myocardinfarct. De anesthesiologische zorg rondom deze procedures is met name gericht op handhaving van een adequate cerebrale en myocardiale weefseloxygenatie, waarbij gebruik wordt gemaakt van invasieve en noninvasieve monitoring.

Dat ik nog steeds met anesthesie bezig ben, is omdat ik het altijd een vreselijk leuk vak gevonden heb; het is een van de mooiste specialismen. Ik word nog steeds gestimuleerd door jonge collega’s die ik kan begeleiden om regionale anesthesie toe te passen, er onderzoek in te doen en nieuwe ontwikkelingen mee te geven, zoals bijvoorbeeld het gebruik van ultrasonografie. Vooral de jonge collega’s houden mij bezig.