Nascholing voor en door zorgprofessionals

Schermgebruik is tegenwoordig haast niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. Veel volwassenen hebben echter moeite om de balans te vinden tussen gezond en overmatig schermgebruik. Dit artikel bespreekt de impact van schermtijd op mentale gezondheid en biedt richtlijnen en praktische handvatten om cliënten te begeleiden bij het verminderen van hun digitale consumptie, voor een verbeterd welzijn.

In 2023 werd op de intensive care (IC) van het Erasmus MC 50.133 gram paracetamol toegediend. Medicatie draagt 40% bij aan de ecologische CO2-voetafdruk van de gezondheidszorg. Een studie toonde aan dat intraveneuze paracetamol 16 keer meer CO2 uitstoot dan orale toediening. Aangezien beide even effectief zijn, startte de IC een “paracetamol challenge” om intraveneus gebruik met 25% te verminderen. Een poster en een korte film op intranet en LinkedIn riepen andere ziekenhuizen op om deel te nemen. Binnen enkele dagen sloten 40 ziekenhuizen zich aan. In april 2024 was het gebruik van intraveneus paracetamol op de IC met 49% gedaald, wat 106 kg afval, 458 kg CO2 en €1.380 bespaarde. De totale afname in ziekenhuizen kan oplopen tot 10.000 doses, wat een besparing van 1.430 kg afval, 6.200 kg CO2 en €18.2000 oplevert. De impact op pijnscores werd niet onderzocht.

Het mazelenvirus is extreem besmettelijk en veroorzaakt wereldwijd nog steeds aanzienlijke morbiditeit en mortaliteit. Ook in Nederland waren er in 2024 enkele kleinere uitbraken en zijn er zorgen om een landelijke epidemie vanwege de dalende vaccinatiegraad. Het ziektebeeld uit zich initieel met koorts, huiduitslag, conjunctivitis en verkoudheid, maar kan nadien ernstige complicaties geven in de vorm van secundaire infecties ten gevolge van ‘amnesie van het immuunsysteem’ en neurologische complicaties zoals de zeldzame maar dodelijke subacute scleroserende panencefalitis. De behandeling van mazelen is uitsluitend ondersteunend. Vaccinatie is zeer effectief, maar een vaccinatiegraad boven de 95% is noodzakelijk voor groepsimmuniteit. Omdat de vaccinatiegraad in Nederland in 2022 voor het eerst onder de 90% daalde en meer uitbraken te verwachten zijn, geven wij in dit artikel een actueel en praktisch overzicht.

Een meisje van 1 jaar oud wordt vanuit een perifeer ziekenhuis naar ons centrum verwezen vanwege verdenking op een hematologische maligniteit dan wel neuroblastoom. Er is sprake van koorts, hepatosplenomegalie, lymfadenopathie en een cytopenie in twee cellijnen. De koorts is sinds een week aanwezig met enige vermoeidheid, zonder focus-specifieke symptomen. Ze is niet afgevallen en heeft geen verhoogde bloedingsneiging. Ze is gevaccineerd volgens het Rijksvaccinatieprogramma. Bij lichamelijk onderzoek wordt een prikkelbaar en bleek meisje gezien met een temperatuur van 39,1 °C. Ze heeft bilaterale cervicale lymfadenopathie, met daarbij een subtiele zwelling van de linkerwang en een fors vergrote lever en milt. Er zijn enkele petechiën zichtbaar in de liezen en op de rug, er zijn geen andere huid- of slijmvliesafwijkingen. Bij laboratoriumonderzoek is het Hb 2,7 mmol/L, trombocyten 107 × 109/L, leukocyten 8,2 × 109/L met een normale differentiatie, CRP 126 mg/L, ferritine 155 µg/L, LDH 539 U/L, urinezuur 129 µmol/L bilirubine 11 µmol/L en haptoglobine 0,32 g/L. Een echo van de buik toont een vergrote milt en een vergrote, licht inhomogene lever met enkele vergrote lymfeklieren in de leverhilus. Op de echo van de hals zijn opvallend veel lymfeklieren zichtbaar, maar met normale grootte en aspect. De zwelling van de wang blijkt niet te berusten op een lymfeklier maar ter plaatse wordt een lytische afwijking in de kaak gezien. Hierop wordt een aanvullende röntgenopname gemaakt. Wat is uw diagnose bij dit kind?

Kan kunst bijdragen aan de verwerking van traumatische ervaringen voor getroffenen? En wat ervaart de beschouwer? Kunstzinnige expressie en het kunnen waarderen van kunstwerken kan niet los worden gezien van de menselijke eigenschap om je dingen te kunnen voorstellen of verbeelden, dat wil zeggen te kunnen mentaliseren en symboliseren. Voor iemand met complex trauma kan kunst een symbolische representatie zijn van een beeld voor wat niet onder woorden gebracht kan worden. Het bevordert mentaliseren en draagt zo bij aan het verwerken van deze ervaring. Kunst als getuigenis maakt dat traumatische gebeurtenissen niet vergeten worden en aan bewustwording van ervaren onrecht. Het biedt erkenning. Als een kunstwerk empathie oproept, kan het engageren, alsmede een relationele ervaring teweegbrengen. Volgens de WHO draagt kunst voor mensen met PTSS of depressie bij aan het verminderen van stress, minder gevoelens van machteloosheid, een beter zelfgevoel en een gevoel erbij te horen.

Kunstmatige intelligentie (artificial intelligence; AI) is een snel opkomende techniek die in staat is ons werk en ons dagelijks leven te veranderen. Het is belangrijk de onderliggende concepten van AI te begrijpen en hoe die tot stand komen. De belangrijkste concepten, zoals gesuperviseerde en ongesuperviseerde training, worden in dit artikel uitgelegd, evenals de belangrijkste modellen die in de vasculaire geneeskunde worden gebruikt. Momenteel worden al verschillende AI-hulpmiddelen binnen de vasculaire geneeskunde toegepast, zoals het automatisch beoordelen van ecg’s, het vroeg opsporen van ziekten, zoals hartfalen en diabetes mellitus en het ondersteunen in de behandeling van complexe ziekten zoals hypertensie en behandeling met insuline bij diabetes mellitus. De inbedding van AI in de zorg brengt verschillende ethische problemen met zich mee die geadresseerd dienen te worden, voordat AI breed wordt geïmplementeerd in de zorg.